کد مطلب:312261 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:246
مقام احتساب و شکیب در بلا
پس از شهادت یاران با وفای امام حسین (ع) نوبت به هاشمیان رسید. اولین جنگجو از این قبیله ی نور، فرزند گرامی امام حسین (ع) علی اكبر (ع) بود [1] پس از شهادت
[ صفحه 105]
گروهی از بنی هاشم، حضرت عباس (ع) دست به اقدامی بس شگفت و ارجمند زد. عباس (ع) در حالی كه به اوج مظلومیت و تنهایی سیدالشهدا (ع) می نگریست و خود دل در گرو شهادت داشت و برای یاری برادر خود بی قرار بود، برادران خود عبدالله، جعفر و عثمان را فرا خواند و از آنان خواست در برابر چشمان او به جنگ روند. بنا به گزارش مقاتل و بسیاری از كتب تاریخی - با اندكی اختلاف در عبارت - عباس (ع) از برادران خود این گونه درخواست كرد تا به فرموده ی خود بر شهادت آنان صبر كند و آن را به حساب خداوند گذارد [2] پاداش شكیبایان را در فصل سوم كتاب از آیات و روایات خواهیم شناخت، ولی در این جا تنها به تذكر آیه ای از قرآن و روایتی از میان فراوان روایات این موضوع اكتفا می كنیم.
خداوند پاداش شكیبایان را در قرآن چنین ترسیم می فرماید:
انما یوفی الصابرون اجرهم بغیر حساب [3] .
همانا پاداش صابران بی حد و حساب داده خواهد شد.
و امام باقر (ع) در این باره چنین فرموده اند:
[ صفحه 106]
من صبر علی مصیبة زاده الله عزوجل عزا علی عزه و ادخله جنته مع محمد و اهل بیته علیهم السلام [4] .
هر كس بر مصیبتی صبر كند، خداوند عزیز و جلیل بر عزت او خواهد افزود و او را با محمد و خاندانش به بهشت خود خواهد برد.
خداوند در پاداش شكیبایان بر سر بلندی آنان می افزاید و آنان را در بهشت خودش [5] با پیامبر (ص) و خاندان او داخل می كند. از این روست كه سربلندی و عزت عباس (ع) در تاریخ مانده است و نه تنها در جمع خاكیان كه در گروه افلاكیان بی شمار خداوندی نیز نام عباس (ع) به بلندی و والائی برده می شود و اینك در بهشت خداوندی با رسول خدا (ص) و اهل بیت او همنشین است.
[ صفحه 105]
گروهی از بنی هاشم، حضرت عباس (ع) دست به اقدامی بس شگفت و ارجمند زد. عباس (ع) در حالی كه به اوج مظلومیت و تنهایی سیدالشهدا (ع) می نگریست و خود دل در گرو شهادت داشت و برای یاری برادر خود بی قرار بود، برادران خود عبدالله، جعفر و عثمان را فرا خواند و از آنان خواست در برابر چشمان او به جنگ روند. بنا به گزارش مقاتل و بسیاری از كتب تاریخی - با اندكی اختلاف در عبارت - عباس (ع) از برادران خود این گونه درخواست كرد تا به فرموده ی خود بر شهادت آنان صبر كند و آن را به حساب خداوند گذارد [2] پاداش شكیبایان را در فصل سوم كتاب از آیات و روایات خواهیم شناخت، ولی در این جا تنها به تذكر آیه ای از قرآن و روایتی از میان فراوان روایات این موضوع اكتفا می كنیم.
خداوند پاداش شكیبایان را در قرآن چنین ترسیم می فرماید:
انما یوفی الصابرون اجرهم بغیر حساب [3] .
همانا پاداش صابران بی حد و حساب داده خواهد شد.
و امام باقر (ع) در این باره چنین فرموده اند:
[ صفحه 106]
من صبر علی مصیبة زاده الله عزوجل عزا علی عزه و ادخله جنته مع محمد و اهل بیته علیهم السلام [4] .
هر كس بر مصیبتی صبر كند، خداوند عزیز و جلیل بر عزت او خواهد افزود و او را با محمد و خاندانش به بهشت خود خواهد برد.
خداوند در پاداش شكیبایان بر سر بلندی آنان می افزاید و آنان را در بهشت خودش [5] با پیامبر (ص) و خاندان او داخل می كند. از این روست كه سربلندی و عزت عباس (ع) در تاریخ مانده است و نه تنها در جمع خاكیان كه در گروه افلاكیان بی شمار خداوندی نیز نام عباس (ع) به بلندی و والائی برده می شود و اینك در بهشت خداوندی با رسول خدا (ص) و اهل بیت او همنشین است.
[1] وقعة الطف، ص 241.
[2] مقاتل الطالبيين ج 1، ص 88: «قال العباس بن علي لاخيه من ابيه و امه عبدالله بن علي: تقدم بين يدي حتي أراك و احتسبك.» مثيرالاحزان، ص 68: «فلما رأي العباس بن علي (ع) كثرة القتلي في اهله قال لاخوته من امه و هم عبدالله و جعفر و عثمان بابي انتم وامي تقدموا حتي اراكم قد نصحتم لله و لرسوله فانه لا ولد لكم.» نيز در الارشاد، ج 2، ص 109 مانند همين عبارت آمده است. وقعة الطف، ص 245: «ثم ان العباس بن علي (ع) قال لاخوته من امه عبدالله و جعفر و عثمان: يا بني امي تقدموا حتي أرثيكم فانه لا ولد لكم؛ پيشاپيش من بجنگيد تا بر شما بگريم، زيرا شما فرزند [ي كه بر شما گريه كند] نداريد.» گريه شهيدان كربلا خود مقوله اي است كه بايد جداگانه به آن پرداخت. در برخي متون مانند الكامل ج 4، ص 76 و نسخه اي از مقاتل الطالبيين ج 1، ص 88 چنين آمده است: «تقدموا حتي ارثكم فانه لا ولد لكم؛ پيشاپيش من بجنگيد [و شهيد شويد] تا من از شما ارث برگيرم.» بطلان اين تحريف تاريخي نياز به بحث ندارد، چرا كه در آن گير و دار جنگ بي امان و آگاهي اصحاب از شهادت خود و نيز مقام ارجمند عباس (ع)، توهم چنين درخواست دنيايي كه هيچ گونه زمينه دسترس به آن - بر فرض آن كه عباس (ع) زنده باقي بماند و برادران او اموال فراوان داشته باشند - وجود ندارد، توهمي باطل و دور از حقيقت است. گذشته از آن كه متون معتبر تاريخي كلمه ي «اراكم» يا «أرثيكم» (رثا خواندن) را به جاي «أرثكم» نقل كرده اند.
[3] زمر: 10.
[4] بحارالانوار، ج 82، ص 128.
[5] «ادخله جنته»، يعني او را در بهشت خود - يعني بهشت خداوندي - وارد مي كند، آن گونه كه درباره ي صاحبان نفوس مطمئنه فرمود: «يا ايتها النفس المطئمنة ارجعي الي ربك راضية مرضية فادخلي في عبادي و ادخلي جنتي» (فجر: 30 - 27).